Zbigniew
Pilawski syn Aleksandra i Klementyny z Paprockich urodził się 22 czerwca 1922
roku w Lublinie. Tu spędził najmłodsze lata. Z chwilą, gdy jego ojciec przeszedł
na emeryturę wojskową, rodzina przeniosła się do Rudnika nad Sanem i zamieszkała
w dużym drewnianym domu z sadem przy ulicy Wałowej 4. Ojciec podjął pracę jako
urzędnik bankowy, a syn kształcił się w miejscowej szkole powszechnej. Po jej
ukończeniu kontynuował naukę w Gimnazjum w Nisku. Tu zetknął się z Drużyną
Harcerską im. Stefana Czarnieckiego. Harcerskie ideały pochłonęły Go i
zaowocowały organizacją na terenie Rudnika zastępu harcerzy. Początkowo zastęp
ten, choć realizował program wychowania harcerskiego, oderwany był od sieci
organizacyjnej harcerstwa. Wkrótce, dzięki Bronisławowi Cmeli (nauczycielowi
działającemu w harcerstwie) rudniccy harcerze weszli w skład Hufca Harcerzy w
Stalowej Woli i zostali zarejestrowani w Kwaterze Głównej ZHP. Drużynowym został
Zbigniew Pilawski. W ciągu pięciu miesięcy przygotował całą drużynę do
przyrzeczenia harcerskiego- pierwszego w historii Rudnika. Przyrzeczenie to
odbyło się w 76 rocznicę wybuchu powstania styczniowego, przy pomniku
uczestników tego powstania. Było ono szczególnym przeżyciem dla drużynowego
jako, że jego dziadek Józef Pilawski był uczestnikiem tego ostatniego zrywu
narodowego w XIX wieku. Rodzina i harcerstwo ukształtowały postawę patriotyczną
Zbigniewa Pilawskiego, Jej sprawdzianem stały się lata wojny i okupacji. Jak
wielu z jego pokolenia aktywnie uczestniczył w wojnie obronnej 1939 roku pełniąc
służbę obserwatora na dachu szkoły powszechnej. W czasie okupacji pracował nadal
w harcerstwie, a w 1941 roku przystąpił do Związku Walki Zbrojnej później zaś
został żołnierzem Armii Krajowej. Brał udział w wielu poważnych zadaniach
bojowych. Działał pod pseudonimem "Jastrzębiec" i "Ostoja". Między innymi brał
udział w akcji rozbicia ochrony wermachtu przy tartaku w Łętowni, rozbiciu
magazynów z amunicją i granatami w Sarzynie, dostarczeniu broni do oddziału
"Kmicica", rozbrojeniu posterunku policji granatowej w Bielinach, likwidacji
niebezpiecznych konfidentów gestapo w Stalowej Woli, zabezpieczaniu przepraw z
bronią i amunicją przez San, odbieraniu broni ze zrzutów w Bojanowie.
Działalność w AK zakończył w Zaklikowie. Po powrocie do Rudnika przygotowywał
się do wymarszu na pomoc walczącej w powstaniu Warszawie, niestety zamiary się
nie udały. Chęć walki z okupantem spowodowała, że wstąpił do Ludowego Wojska
Polskiego. Skierowany do III Dywizji Piechoty przeszedł z nią szlak bojowy
(walki pod Warszawą, forsowanie Wisły pod Górą Kalwarią, wyzwolenie Warszawy i
Bydgoszczy, zdobywanie Wału Pomorskiego, Kołobrzegu, forsowanie Odry, ofensywa
berlińska). W czasie walk o Kołobrzeg został ranny. Po zakończeniu działań
wojennych znalazł się wraz z III Dywizji Piechoty na terenach województwa
lubelskiego, stąd po trzech miesiącach służby wytypowano go na
studia. Pomyślnie zdał egzaminy wstępne na UMCS i został studentem medycyny
wojskowej. W 1948 roku sierżant-podchorąży Zbigniew Pilawski został
zdemobilizowany. W 1948 roku przeniósł się do Pomorskiej Akademii Medycznej,
gdzie uzyskał dyplom lekarza i gdzie podjął pracę naukową. Pozostawił po sobie
bogatą spuściznę ( 183 prace naukowe). Angażował się w prace wielu organizacji i
towarzystw społeczno-politycznych. Wielokrotnie odznaczony krzyżami, orderami.
Zmarł 3 lipca 1987 roku. Zgodnie z wolą został pochowany na cmentarzu w Rudniku.
Jego grób znajduje się tuż przy pomniku powstańców styczniowych w miejscu, z
którego wyruszył w harcerską drogę.
|